Meloksykam w terapii bólu pokastracyjnego – przełomowe badanie na byków rasy Angus

Czy meloksykam łagodzi ból po kastracji?

W przeprowadzonym badaniu kohortowym naukowcy ocenili wpływ doustnego meloksykamu na łagodzenie bólu i dyskomfortu związanego z kastracją metodą opaskową u odsadzonych byków rasy Angus. Badanie zostało zaprojektowane jako randomizowana próba kontrolowana z trzema grupami badawczymi.

Populację badaną stanowiło 48 byków rasy Angus w wieku 8,2 ± 0,1 miesięcy, o początkowej masie ciała 322 ± 6 kg. Zwierzęta pochodziły ze stada badawczego w East Tennessee AgResearch and Education Center. Byki zostały odsadzone 62 dni przed rozpoczęciem badania i przydzielone do trzech grup terapeutycznych (n=16 w każdej): niekastrowane byki (BULL), byki kastrowane metodą opaskową (BAN) oraz byki kastrowane metodą opaskową z doustnym podaniem meloksykamu w dawce 3 mg/kg masy ciała w dniach 0 i 14 (BAN+M). Meloksykam podawano w postaci tabletek umieszczonych w żelatynowych kapsułkach podawanych doustnie za pomocą stalowego aplikatora. Zwierzęta były utrzymywane w 8 kojcach (po 6 cieląt w każdym kojcu, 2 z każdej grupy terapeutycznej) i karmione jednokrotnie dziennie paszą składającą się z kiszonki kukurydzianej i siana.

Jakie efekty wykazano w parametrach biomarkerów i przyroście masy?

Badanie wykazało, że kastracja metodą opaskową miała negatywny wpływ na przyrost masy ciała (ADG), przy czym grupa BULL osiągnęła istotnie wyższy ADG (0,69 ± 0,12 kg/dzień) w porównaniu do grup BAN (0,15 ± 0,11 kg/dzień) i BAN+M (0,14 ± 0,11 kg/dzień) w okresie 28 dni. Podanie meloksykamu nie wpłynęło znacząco na poprawę przyrostu masy ciała u kastrowanych zwierząt.

Analiza stężenia meloksykamu w osoczu wykazała najwyższe wartości w grupie BAN+M w 3. dniu badania (7,22 ± 0,57 µg/ml), z wykrywalnym poziomem utrzymującym się do 7. dnia (0,65 ± 0,15 µg/ml). Jest to istotne, ponieważ stężenie przekraczające 0,2 µg/ml jest uważane za wystarczające do osiągnięcia efektu przeciwbólowego. Nie zaobserwowano natomiast wpływu meloksykamu na poziom markerów zapalnych – stężenia haptoglobiny i fibrynogenu w osoczu zmieniały się w czasie, ale bez istotnych różnic między grupami terapeutycznymi. Najwyższe stężenie haptoglobiny zaobserwowano w 7. dniu (96,5 ± 27,5 mg/dl), a fibrynogenu również w 7. dniu (554 ± 44 mg/dl), co wskazuje na szczytową odpowiedź zapalną w tym okresie po kastracji.

Czy obserwacje behawioralne potwierdzają działanie leku?

Interesujące wyniki uzyskano w zakresie oceny behawioralnej zwierząt. Grupa BULL spędzała więcej czasu leżąc (13,9 ± 0,11 godz./dzień) w porównaniu do grup BAN (11,9 ± 0,14 godz./dzień) i BAN+M (12,2 ± 0,11 godz./dzień). Jednak w dniach 2, 3, 16 i 17 po zabiegu, czas leżenia w grupie BAN+M nie różnił się istotnie od grupy BULL, podczas gdy grupa BAN wykazywała znacząco mniejszy czas leżenia. Podobnie, liczba kroków wykonywanych przez zwierzęta w grupie BAN+M była pośrednia między grupami BULL i BAN, co sugeruje łagodzący wpływ meloksykamu na behawioralne wskaźniki bólu.

Zachowania zwierząt były monitorowane za pomocą akcelerometrów IceTags™ przymocowanych do prawej tylnej kończyny, które rejestrowały aktywność (stanie, leżenie, kroki) w 1-minutowych interwałach. Dodatkowo, przeprowadzono obserwacje behawioralne z wykorzystaniem etogramu w dniach 2, 3, 4, 5, 7, 8, 15 i 29, oceniając aktywność związaną z jedzeniem (jedzenie, przeżuwanie), lokalizację w kojcu oraz pozycję ciała (stanie lub leżenie). W 8. dniu badania zaobserwowano, że cielęta z grupy BAN+M spędzały więcej czasu jedząc (75,0 ± 4,5%) w porównaniu do grup BULL (55,2 ± 6,7%) i BAN (58,8 ± 4,4%), co może wskazywać na lepszy apetyt i mniejszy dyskomfort w grupie otrzymującej meloksykam.

Jak wpływa termoregulacja na wyniki badania?

Analiza temperatury rektalnej, mierzonej w 5-minutowych interwałach przez 14 dni za pomocą specjalnych czujników, nie wykazała istotnych różnic między grupami, choć zaobserwowano interesującą zależność między aktywnością zwierząt a termoregulacją – dłuższy czas stania był związany z niższą temperaturą rektalną (β = –0,00245), prawdopodobnie ze względu na zwiększoną powierzchnię ciała dostępną do rozpraszania ciepła. Nie stwierdzono istotnych różnic w częstości występowania gorączki (temperatura rektalna ≥ 39,5°C) między grupami terapeutycznymi, choć zaobserwowano wpływ czasu stania i leżenia na prawdopodobieństwo wystąpienia gorączki.

Wybór dawki 3 mg/kg meloksykamu był podyktowany wcześniejszymi badaniami farmakokinetycznymi, które wykazały, że niższe dawki (1-2 mg/kg) mogą nie zapewniać wystarczającego stężenia leku w osoczu przez dłuższy czas, co jest istotne w przypadku kastracji metodą opaskową, gdzie nekroza tkanek postępuje stopniowo. Zastosowany protokół dwóch dawek w odstępie 14 dni miał na celu zapewnienie przedłużonego działania przeciwbólowego podczas całego okresu gojenia.

Czy badanie wpływa na praktykę weterynaryjną?

Wyniki badania wskazują, że doustne podanie meloksykamu w dawce 3 mg/kg może łagodzić niektóre behawioralne wskaźniki bólu i dyskomfortu po kastracji metodą opaskową u odsadzonych byków, szczególnie w pierwszych dniach po zabiegu. Meloksykam nie wpłynął jednak znacząco na przyrost masy ciała ani na systemowe markery zapalne. Obserwacje behawioralne sugerują, że cielęta otrzymujące meloksykam wykazywały wzorce zachowań bardziej zbliżone do niekastrowanych byków niż do byków kastrowanych bez analgezji, co wskazuje na skuteczność meloksykamu w łagodzeniu bólu związanego z kastracją.

Badanie to ma istotne implikacje dla praktyki weterynaryjnej, sugerując, że meloksykam może być wartościową opcją w zarządzaniu bólem podczas kastracji bydła, co może przyczynić się do poprawy dobrostanu zwierząt. Autorzy podkreślają jednak potrzebę dalszych badań nad optymalną dawką i częstotliwością podawania leku, aby osiągnąć maksymalną skuteczność przeciwbólową przy jednoczesnej poprawie parametrów produkcyjnych.

Praktycznym ograniczeniem protokołu dawkowania zastosowanego w badaniu (dwie dawki w odstępie 14 dni) może być trudność w ponownym schwytaniu zwierząt w celu podania drugiej dawki w warunkach terenowych, co należy uwzględnić przy wdrażaniu podobnych schematów w praktyce klinicznej. Ponadto, obecność sond rektalnych przez 14 dni mogła przyczynić się do pewnego stopnia zapalenia jatrogennnego, co mogło wpłynąć na pomiary temperatury i biomarkerów zapalnych, jednak zwierzęta były codziennie obserwowane pod kątem potencjalnych urazów.

Podsumowanie

Przeprowadzone badanie kohortowe na 48 bykach rasy Angus oceniło skuteczność doustnego meloksykamu w łagodzeniu bólu po kastracji metodą opaskową. Zwierzęta podzielono na trzy grupy: niekastrowane, kastrowane bez leku oraz kastrowane otrzymujące meloksykam w dawce 3 mg/kg. Wyniki wykazały, że meloksykam osiągnął stężenie terapeutyczne w osoczu, utrzymujące się do 7 dni po podaniu. Choć lek nie wpłynął znacząco na przyrost masy ciała ani poziom markerów zapalnych, zaobserwowano pozytywny wpływ na zachowanie zwierząt. Byki otrzymujące meloksykam wykazywały wzorce behawioralne bardziej zbliżone do grupy niekastrowanej, szczególnie w zakresie czasu odpoczynku i aktywności fizycznej. Badanie sugeruje, że meloksykam może być skuteczną opcją w zarządzaniu bólem podczas kastracji bydła, choć wymaga dalszych badań nad optymalizacją dawkowania.